Verlof op Java

Na een periode van vijf jaar op Tampanoeli wordt Henk Klatt in 1910 overgeplaatst naar Residentie Westerafdeling te Sintang op Borneo.
Maar eerst krijgt hij binnenlands verlof en bezoekt dan zijn familie op Java. Te beginnen met het graf van zijn vader Hendrik,die als militair in 1874 met de Atjeh-medaille onderscheiden is. Hij overleed in 1907 en is bijgezet in een nieuw familiegraf op de begraafplaats Peneleh te Soerabaja. Daar ligt ook zijn oudste zuster Dora, onderwijzeres in Gombong, die net voor zijn komst overlijdt.
Zijn moeder woont nog in Gombong en zijn zuster Mien in Soerabaja.

In memoriam L.C. Welsink

Een krantenbericht naar aanleiding van het overlijden van L.C.Welsink, die misschien bijna de schoonvader van Henk Klatt was geweest.

Portretten

Zonder twijfel van dezelfde hand als de gedode tijger zijn deze twee portretten een man en vrouw van een hogere klasse gezien kleding en houding.
Waarschijnlijk getekend door iemand uit de omgeving van Henri Klatt. Maar omdat er meer tevoorschijn komen, ook uit later jaren, is niet geheel uit te sluiten dat hij ze toch zelf gemaakt heeft.




Ook is van deze twee niet eens zeker dat ze op Sumatra gemaakt zijn. Er komt steeds nieuw materiaal uit de hutkoffers van Henri Klatt. De meeste glasnegatieven zijn nog niet uitgepakt, de documenten niet gelezen en de mappen met schetsen en tekeningen nog niet goed bekeken.

Bovendien blijkt er bij zijn dochter Maria Frederika (Ietje) al die jaren ook een grote map te hebben gestaan met soortgelijke tekening die ze al in Indië van haar vader had gekregen.

Genoeg om uit te zoeken dus!

Glasnegatieven

Omdat de glasnegatieven, die Henk Klatt op Sumatra gemaakt heeft heel kwetsbaar zijn ,ook wat de lichtgevoelige laag betreft, moet er heel voorzichtig mee omgegaan worden.
Een paar zijn zwak belicht en digitaal naar positief omgezet.Daarom is het resultaat nog niet optimaal. Er wordt met het Tropenmuseum overlegd over een veilige methode.

Dit zijn ongetwijfeld vrienden van Henk maar we kennen de
de namen niet. De pose is zeer ontspannen en daar zullen de
flessen opa tafel niet vreemd aan zijn.

 

Maar hier vast nog een paar:

De man die hier poseert voor een geïmproviseerd decor is
 de resident van Tampanoeli L.C.Welsink. Inderdaad:
van zijn dochter Emma met de gazelle-ogen heeft
 Henk Klatt die gevoelige houts-kooltekening gemaakt.
 (zie ' Een geheime liefde?')

Sfeertekening

Op Youtube trof ik onderstaande link aan met fantastische foto's uit de Bataklanden. Ze dateren weliswaar van jaren eerder dan het verblijf van Henri George maar er is sindsdien niets veranderd.

Een prachtige sfeertekening die ik u niet wil onthouden. Met dank aan de plaatser Dick Veenstra.


Link plaatsen is niet gelukt. Wie 't zien wil kijkt op Youtube Indonesie 1883 1888 Batakkers

Tijgers op Sumatra

houtskool en oostindisch inkt op grauw-bruin papier ± 35 x 50 cm ongesigneerd

Deze zeer intrigerende tekening van een gedode tijger is niet gesigneerd. Op de achterkant staat slechts : "Taroetoeng".   Dat is de naam van een plaats en zeker niet van de maker.
De stijl komt zo op het oog ook niet overeen met andere tekeningen waarvan vast staat dat ze door H.G.Klatt gemaakt zijn.

Op heel Sumatra kwamen in die tijd nog heel veel tijgers voor. Het waren zeer schuwe dieren, die men zelden te zien kreeg. Hun voornaamste voedsel bestond uit dwergherten, varkens en klein wild.
Maar kreeg hij bijvoorbeeld een kind te pakken dat zich buiten de bescherming van de kampong in het oerbos waagde, dan wende hij snel aan zo'n makkelijke prooi.

Deze 'menseneters' werden dan levensgevaarlijk en konden een hele streek terroriseren. Zo'n beest moest gedood worden.  Een drijfjacht van een groot aantal dorpelingen met lange vlijmscherpe bamboesperen gewapend, had maar zelden succes door de slimheid van de tijger en de grote afstanden die hij aflegde. Als valkuilen of vangkooien ook niets opleverden deed men een beroep op de geweren van het Hollandsch gezag. Het vlees, waaraan magische krachten werden toegeschreven, werd verdeeld en de jager kreeg het vel.

Fort de Kock

In de hutkoffer die Klatt heeft nagelaten is correspondentie met een van zijn collega's uit die tijd, de controleur Westenenk, aangetroffen.  Daarin schrijven zij over de oplaaiende onrust in het gebied.

In juni 1907 heeft Westenenk zich met een bataljon soldaten in fort de Kock moeten verdedigen tegen een felle aanval van vele honderden moslimopstandelingen, in het wit geklede jihadstrijders.
Fort de Kock ligt in Bukittingi op West Sumatra, niet ver dus van de standplaats van Klatt.
Vlakbij is het Karbouwengat, een kloof, die waarschijnlijk op de eerder geplaatste houtskooltekening is uitgebeeld.




















De opstanden waaiden over vanuit het noordelijker gelegen Atjeh. Een van oudsher vijandig gebied waar met zich fel tegen de Nederlandse overheersing verzette. En hoewel van Heutsz claimde er met harde hand de orde hersteld te hebben laaide het verzet steeds weer op.
Het was daarna majoor van Daalen die met zijn marechaussees met ongehoord geweld de opstandige hoofden op de knieën dwong. Nietsontziend joeg hij in sommige streken de helft van de bevolking over de kling, vrouwen en kinderen incluis. Dat riep overal bij het Nederlands Bestuur grote weerzin op. Maar in Batavia en Den Haag vond men het wel best ,een enkele politieke partij daargelaten.

Atjehse strijders als Teuku Umar en zijn vrouw Cut Nyak Dhien worden in het huidige Indonesie als nationale helden geeerd.